Khi người mới bắt đầu học thiền, thắc mắc phổ biến nhất thường xoay quanh việc: “Làm sao để đảm bảo việc hành trì đi đúng lộ trình?” Trong các Ngài Mahasi bài giảng, vị thiền sư không đưa ra những định nghĩa giáo điều khó hiểu, nhưng lại đưa ra một phương pháp cực kỳ thực tế: cần ghi nhận rõ rệt mọi diễn biến của thân tâm tại thời điểm hiện tại.
Dưới góc nhìn của phương pháp Ngài Mahasi cho người mới, thiền định không nhằm mục đích truy cầu cảm giác bình an hay sự im lìm đặc biệt. Hành thiền là quá trình phát triển cái nhìn thấu đáo. Mọi cử động của thân đều cần được nhận diện rõ rệt. Lúc ý nghĩ khởi lên, cần nhận rõ trạng thái tư duy. Nếu có sự không thoải mái phát sinh, cần nhận diện nó rõ ràng. Sự tỉnh giác này là yếu tố căn bản để hình thành tuệ giác.
Ngài Mahāsi luôn dạy người mới bắt đầu từ những gì đơn giản nhất. Tiến trình hô hấp, mà cụ thể là chuyển động phồng xẹp nơi vùng bụng, được ưu tiên làm đề mục căn bản do tính chất luôn hữu hình và dễ quán sát. Khi hành giả biết rõ “phồng, xẹp” một cách liên tục, tâm dần dần bớt tán loạn và trở nên sáng hơn. Khi ý nghĩ trôi dạt, hãy thầm niệm “suy nghĩ” rồi đưa tâm trở lại đề mục. Không nên nảy sinh tâm lý tự ti hay cố công lý giải.
Trong nhiều Ngài Mahasi bài giảng, Ngài chỉ dạy rằng trọng tâm không nằm ở việc ngồi lâu hay mau, mà chính là tần suất xuất hiện của chánh niệm. Thà rằng chỉ có ít phút tỉnh thức đúng pháp còn hơn ngồi lâu mà tâm trí tán loạn. Bởi lẽ đó, người mới bắt đầu cần tránh việc cưỡng cầu một cách quá đà, mà hãy chú trọng vào việc duy trì thói quen và sự bền lòng.
Điểm độc đáo nổi bật trong lộ trình Ngài Mahasi cho người mới nằm ở việc không khu biệt sự tu tập trong tư thế tọa thiền. Khi đi, biết đang đi; khi đứng, biết đang đứng; khi nằm, biết đang nằm. Thậm chí trong các hoạt động đời thường như ăn uống, làm việc nhà hay giao tiếp, khi chánh niệm hiện tiền, tất cả đều click here là quá trình thiền định. Kết quả là, người tu tập sẽ dần tích lũy được sự tỉnh thức trong mọi phương diện cuộc sống.
Khi thực hành đúng theo lời dạy trong Ngài Mahasi bài giảng, người mới tập sẽ khởi sự nhận diện một quy luật trọng yếu: mọi hiện tượng đều sinh rồi diệt. Cảm giác không ở mãi, suy nghĩ không ở mãi, cảm xúc cũng không ở mãi. Tuệ giác này không phát sinh qua việc phân tích mà qua sự cảm nhận trực diện. Nó góp phần làm tiêu tan sự clinging và những thói quen phản ứng của tâm ý.
Đối với người mới khởi sự, hướng đi của Ngài Mahasi cho người mới là một giải pháp thực hành bảo đảm và chân chính. Không cần tin vội, không cần mong cầu kết quả nhanh. Cốt lõi là ở sự thực hành chuẩn mực, quán sát liên tục và để trí tuệ tự động thăng tiến. Đó là giá trị cốt lõi ẩn chứa trong các bài pháp giản đơn mà đầy triết lý của Ngài Mahāsi.